Furkan Hareketi mensupları, 2021 yılı Ramazan ayında itikafa girdikleri camilerde emniyet ekiplerinin baskınına uğramış, ülke ve dünya gündemini sarsan olaylar yaşamışlardı! 2 yıl önce bugün Adana’da Furkan Hareketi Lideri Alparslan Kuytul Hoca’nın da maruz kaldığı skandal cami baskınlarında neler yaşanmıştı? İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun talimatlarıyla meydana gelen skandal olayları, yıldönümünde tekrardan hatırlatıyoruz!
2021 yılı Ramazan ayının 3 Mayıs’a tekabül eden günü Gaziantep’te itiakafa giren Furkan Hareketi mensuplarına 2 ayrı camide orantısız bir şekilde müdahalede bulunulmuştu. İbadet mekânlarına postalları ile giren güvenlik güçleri cami içerisinde bulunan kişileri biber gazı sıkarak ve darp ederek zorla camiden çıkarmıştı. Olay esnasında herhangi bir mukavemette bulunmayan 56 kişi gözaltına alınmıştı. Gaziantep’te yaşanan bu skandal olaydan sonra duyarlı vatandaşların tepkileri sonucunda Gaziantep İl Emniyet Müdürü olay nedeniyle emekliliğini isteyerek işinden ayrılmıştı.
SKANDALLARIN ARDI ARKASI KESİLMEDİ!
Ertesi gün 4 Mayıs günü başta Adana olmak üzere birçok şehirde benzer bir skandala imza atıldı. Terör örgütüne eş zamanlı operasyon yaparcasına Türkiye’nin değişik illerinde itikaf ibadetini yerine getirmek için camilerde bulunan Furkan Hareketi mensuplarına şafak baskını yapar gibi gece yarısı operasyon yapıldı.
Ulaşılan bilgilere göre Adana, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, Kocaeli, Manisa şehirlerinde ve bu şehirlerin çeşitli ilçelerinde, gece saat 02.00 sularında eş zamanlı baskınlar başladı. Farklı şehirlerde aynı saatlerde operasyonun başlamış olması, mahaldeki adli mercilerce değil, talimatlı bir operasyon yapıldığının göstergesi oldu.
Operasyon esnasında bazı camilerin önce şalterleri indirildi. Hatta bazı yerlerde tüm mahallenin elektriği kesildi. İtikafta bulunan kişilerin telefonlarına herhangi bir el koyma kararı olmadığı halde el koyuldu. Adana’da 22 camiye yapılan baskınlarda itikaf ibadetlerini gerçekleştiren Alparslan Kuytul Hoca, 14 yaşındaki oğlu ve 30’a yakın çocuğun da aralarında bulunduğu 450-500 civarı Furkan Hareketi mensubu gözaltına alındı. 18 yaşından küçük bir çocuğun üç dört polis tarafından elleri arkadan kelepçelenmiş vaziyetteki fotoğrafı Adana Emniyetinin tarihinde kara bir leke olarak yerini aldı.
Cami Baskınında Yaşanan Hukuksuzluklar!
İbadet Hakkı Engellendi: Operasyon esnasında ibadet hürriyetinin engellenmesi, darp, cebir, hakaret ve pek çok kötü muamele ile gözaltına alınan Furkan Hareketi mensupları Emniyette de hukuksuz muamelelere maruz kaldılar. Anayasa’nın 24. maddesiyle teminat altına alınan “din ve vicdan hürriyeti” ve aynı maddede düzenlenen ibadetlerin serbest olduğuna ilişkin madde hareket mensupları için askıya alınmıştır. Zira aynı tarihlere denk gelen ve Hristiyanların bayramı olan Paskalya, birçok şehirde farklı kiliselerde ayin ve törenlerle kutlanırken Furkan Gönüllülerinin ibadet hakkı engellenmiştir.
Telefonlara El Koydular: Operasyon esnasında camilerde bulunan Furkan Gönüllülerinin telefonlarına el konmuştur. Herhangi bir arama- el koyma tutanağı düzenlenmeden yahut savcılık tarafından düzenlenmiş bir arama- el koyma kararı ibraz edilmeden kişisel eşyalara el konması Anayasa’nın 35. maddesinde düzenlenmiş olan mülkiyet hakkının ihlali mahiyetinde olacaktır. Zira mülkiyet hakkına ilişkin sınırlamalar ancak kanun ile düzenlenebilir. Ceza Muhakemesi Kanunu’nda aranan şartlar yerine getirilmeden yapılan bu tarz müdahaleler hem kanuna hem de anayasaya aykırılık teşkil etmektedir.
Ses ve Görüntü Alma Engellendi: Bununla beraber 27.04.2021 tarihli Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan ve basitçe “polislerin görevleri esnasında ses ve görüntü kaydı alanları engellemeleri” yönündeki genelge ile kolluk kuvvetleri kendisinde vatandaşın telefonuna el koyup içerisindeki bazı verileri silme ya da telefonu zorla alıp fabrika ayarlarına döndürerek bütün verilerin kaybolmasını sağlama yetkisini bulmuştur. Söz konusu genelge esas itibariyle hukuka ve yüksek yargı kararlarına aykırı olmakla beraber “ses ve görüntü kaydı almaya tevessül edenlere fırsat vermemeleri, eylemin ya da durumun gereklerine göre kayıt yapan kişileri engellemeleri” şeklinde muğlak ve geniş yorumlanabilir ifadeler, uygulamada kolluğun bu gibi garabetlere imza atmasına ve hukuksuzluğun katmerlenmesine sebep olmaktadır.
Bu konuda Yargıtay Ceza Genel Kurulunun “TELEFONDAKİ FOTOĞRAFLARI SİLMEK AMACI İLE TELEFONU ALMAK YAĞMA SUÇUDUR” şeklindeki içtihadı mevcuttur.1 Ayrıca kolluğun bu tavrı Türk Ceza Kanunu’nun 281. maddesinde düzenlenen suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirme suçuna da vücut verebilecektir. Vatandaşlar böyle bir durumla karşı karşıya kaldıklarında öncelikle bir savcılık kararı gösterilmesini, yoksa arama el koyma tutanağı düzenlenmesini talep etmelidir. Ayrıca bir avukatın üst araması esnasında kendisine eşlik etmesini talep etme hakkı vardır. Eğer olay esnasında telefonu elinden zorla alınmışsa, içinden veriler silinmişse veya fabrika ayarlarına döndürülmüşse ve ifade verecekse bu hususu ifadesinde belirtmelidir. Eğer ifadesine bu hususlar yazılmıyorsa durumu el yazısı ile ifadesinin sonuna not olarak eklemelidir.
Avukatları İle Görüşmeleri Engellendi: Adana’daki camilerden gözaltı araçlarıyla Adana İl Emniyet Müdürlüğüne sevk edilen başta Alparslan Kuytul Hoca ve diğer Furkan Hareketi mensupları, avukatları gece 02:30 civarlarında Emniyet binasına ulaşmış ve müvekkilleri ile görüşmek sağlık durumları hakkında bilgi almak istemişlerdir. Ancak hareket mensupları, müdafileri ile görüşme haklarını kullanmaları da engellenmişti.
Ceza Muhakemesi Kanununda açıkça “Soruşturma ve kovuşturma evrelerinin her aşamasında avukatın, şüpheli veya sanıkla görüşme, ifade alma veya sorgu süresince yanında olma ve hukukî yardımda bulunma hakkı engellenemez, kısıtlanamaz” denmiş olmasına rağmen hem avukatların görevini yerine getirmesi engellenmiş hem de Furkan Hareketi mensupları hukuki yardımdan etkili şekilde faydalanmasının önüne geçilmiştir. Birçoğu ilk kez polis müdahalesine maruz kalan ve ifade vermek zorunda kalan hareket mensubunun ifadesi, polisin yönlendirme içeren soruları ile iradeleri etkilenmek suretiyle alınmıştı.
Herkes gözaltı, ifade, sorgu gibi adli olaylarla karşı karşıya kaldığında avukatlardan hukuki destek alma hakkına sahiptir. Talep etmesi halinde prosedür denilen kâğıt işleri dahil olmak üzere yapılan bütün işlemlerde avukatının nezaret etme hakkı bulunmaktadır. Talebi olduğu halde avukat hazır bulunmaksızın yapılan işlemler hukuka aykırılık teşkil etmektedir. Bu durum kolluk tarafından imzalatılmak istenen kâğıtlara gözaltında bulunan kişi tarafından el yazısı ile not düşülmek suretiyle belge imzalanmalı yahut söz konusu şerh düşüldükten sonra imzadan imtina etme imkânı da bulunmaktadır.
Avukatları Gözaltına Alındı: Avukatların ev ve konutları bile mahkeme kararı ile aranabilecekken, üst aramaları ancak ağır ceza mahkemesinde yargılamayı gerektirecek bir suçüstü halinde mümkün olabilirken yüksek yargı kararlarında açıkça gözaltı yapılabilmeleri için de en azından bu şartların aranması gerektiği ortaya konmuşken(2) mesleki yardım için olay yerinde bulunan bir avukat ve bir stajyer avukat da itikafta bulunan kişilerle beraber gözaltına alınmıştır. Bir kamu ve yargı görevlisi olan avukatın görevini yaptığı esnada suç işlemediği halde gözaltına alınması hukuka aleni aykırılık teşkil ettiği gibi avukatlık mesleğini ifa eden kişilerin de kamu görevlerini ifa ederken güvenceleri bulunmadığını gözler önüne sermektedir.
Avukatlar Darp Edildi: Bundan daha vahim olanı ise bir avukatın görevini ifa ettiği esnada polisler tarafından darp edilmesidir. Aynı akşam Av. Y. Işık bir Furkan Gönüllüsünün darp edildiğine şahit olmuş ve bu olaya sözlü olarak müdahalede bulunduğu esnada birçok polis tarafından darp edilmiştir. Bu durum da göstermektedir ki Furkan Hareketi mensuplarının yasal haklarını kullanmaları sistematik olarak engellenmekte, bu hakların temini için çalışmakta olan avukatlara dahi tahammül edilmemektedir.
Çocukları Dahi Gözaltına Aldılar: Adana’da yaklaşık 400 kadar Furkan Hareketi mensubu gözaltına alındığından ifadelerinin alınmasına ancak aynı gün öğlen saatlerinde başlandı. Bunların içerisinde bulunan yaklaşık 30 kadar çocuğa ilişkin olarak Adana Emniyeti hiçbir gözaltı işlemi yapılmadığını beyan etmişse de 12 saat kadar Emniyette tutulmuş olmaları, bazılarının yetişkinlerle beraber nezarethanelere koyulduğu birtakım evrakların düzenlenmemiş olması sebebiyle gözaltı değilmiş gibi medyaya lanse edilse de fiili bir gözaltıdır. Bu çocukların da üzerleri aranmış, kişisel eşyalarına el konmuş saatlerce Emniyette bekletilmişlerdir. Buna ilişkin olarak Alparslan Kuytul Hoca’nın 14 yaşındaki oğlunun telefonuna el konduğu ve telefonun üç gün sonrasında avukatına teslim edildiği bilinmektedir.
Sanıkların Yakınlarına Haber Vermediler: Gözaltına alınan Furkan Harelketi mensuplarının yakınlarına gözaltına alındıkları bildirilmemiştir. Bu birçok mevzuatta düzenlenen (Ceza Muhakemesi Kanunu md. 95- Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği md. 8) yasal bir zorunluluk olup yakalananın talebine bağlı değildir. Eğer gözaltındaki kişi kendisine bu hakkı açıkça hatırlatılmasına rağmen muvafakati olmadığını açıkça ortaya koymuyorsa bu şart yerine getirilmelidir. Mevzuat bu konuda emredici bir üslup kullanmıştır. Yerine getirilmemesi hukuka aykırılık teşkil etmektedir.
Emniyet Binasına Doktor Getirildi: Gözaltına alınanların sağlık durumunun tespit edilmesi de yasal bir zorunluluktur. İtikaf baskını akabinde gözaltına alınan Furkan Hareketi mensuplarının sağlık durumlarının tespiti Adana İl Emniyet Müdürlüğü binasına getirilen doktor tarafından Emniyet binası içerisinde yapılmıştır. Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği’nin 9. maddesinde sağlık durumunun tespiti “Adli Tıp Kurumu veya resmi sağlık kuruluşlarınca” yapılır denmek suretiyle söz konusu işlemin sağlık kurumlarında yapılması gerektiği hususu ortaya konmuştur. Bu maddeye göre Emniyet binasına doktor getirmek ve bu suretle rapor düzenlemek kanuna aykırıdır. Bu raporlar kanuna açıkça aykırı olduğundan gözaltı işlemini de açıkça sakat ve kanuna aykırı hale getirmektedir. Yakalama esnasındaki sağlık durumunun tespit edilmesi gerekirken Furkan Hareketi mensuplarının sağlık raporlarının düzenlenmesine ancak fiili yakalamadan dört saat sonra başlanabilmiştir. Benzer bir durum yine hareket mensuplarının 11 Eylül 2020 tarihinde Hatay’ın Erzin ilçesinde hukuksuz bir şekilde topluca gözaltına alındıklarında bir kapalı spor salonunda meydana gelmişti.
Gözaltı Kararı İbraz Edilmedi: Gözaltı adli bir işlem olup gözaltına ilişkin olarak yazılı bir emir bulunması gerekmektedir. Zorunlu hallerde sözlü olarak savcıdan gözaltı talimatı alınmışsa da bu emir en kısa zamanda yazılı hale getirilmek zorundadır. İtikaf baskınının akabinde ne gözaltına alınanlara ne de avukatlarına bir gözaltı kararı ibraz edilmemiştir. Ancak fiili yakalamadan 36 saat kadar sonra ilk uzatma kararı ile beraber bir gözaltı kararı ortaya çıkmıştır. Bu da Furkan Hareketi mensuplarının bir tam gün gözaltı kararı olmadan keyfi olarak Emniyette tutuldukları, sürecin tamamen hukuksuz ve kontrol dışı ilerlediği kanaatini oluşturmuştur. Emniyette işlerin sonradan evrak tamamlamak suretiyle yürütülmesi ihtimali kişi güvenliği açısından dehşet vericidir.
İfade Alırken Bedeni ve Ruhsal Müdahalede Bulundular: Gözaltına alınan 400 kişiden 4 kişi hariç geri kalan kişilerin işlemleri ilk iki günde tamamlanmış ve birçoğu salıverilmiştir. Alparslan Kuytul Hoca’nın ifadesinin alınmasına üçüncü gün gece saatlerinde takriben 00:30 sularında başlanmıştır. Gece saatlerinde Alparslan Hoca’nın yorgun, uykusuz, dikkati dağınık olabilme ihtimaline binaen ertesi gün de hiçbir işlem yapılmaksızın bekletilmesine rağmen ifadesinin gece alındığı anlaşıldı.
İfadesi esnasında ısrarla “cami işgal ettiği”, “sivil itaatsizlik yaptığı” gibi hususlar bir yargı kararıyla sabitmiş gibi defaten sorulmuş yönlendirme içeren şekilde ifadesi alınmıştı.. Polisin ifade alma esnasında kişinin özgür iradesini etkileyecek bedeni ve ruhsal müdahalelerde bulunması ifade almada yasak yöntemlerdir. Dolayısıyla tehdit ve işkence altında alınmış olan bir ifade nasıl hukuki olarak geçerli değilse baskı ve yönlendirme (aynı sorunun defaten farklı şekillerde sorulması, verilen cevabın kollukça yeterli bulunmaması, şüpheli beyanlarının isteğinden farklı şekilde yazılması vs.) altında alınan ifadeler de hukuken geçerli değildir, delil teşkil etmez.
Avukatlara Dosya Hakkında Bilgi Verilmedi: Üçüncü günün gecesinde Alparslan Kuytul Hoca dahil herkesin ifade alma işlemi bitmiş olmasına rağmen ivedi bir şekilde yargı mercilerinin önüne çıkarılması ya da salıverilmesi gerekirken gözaltının son günü olan dördüncü gecesinin bitmesine az bir vakit kala yeniden ifadesi alınmak üzere savcı karşısına çıkarılmıştır.
Süreç boyunca avukatlarına dosya hakkında hiçbir bilgi verilmemiş, müşteki ifadeleri olduğu dahi söylenmemiş, Furkan Hareketi mensuplarına, müşteki ifadelerine cevap verme yahut bunlara yönelik savunma yapma hakkı tanınmamıştı. Ancak dosya savcıya 11 klasör olarak intikal ettiğinde “sürecin idari bir süreç olarak başladığı, mukavemet iddiaları üzerine adli bir olaya dönüştüğü (!)” dosya savcısı tarafından bildirilmişti.
Ayrıca savcılık aşamasında da görevi yaptırmamak için direnme iddiasına yönelik olarak şikâyetçi olanların ifadeleri avukatlarla paylaşılmamıştır. Bütün bu usul eksiklerine rağmen Alparslan Kuytul Hoca ve 3 Furkan Hareketi mensubu görevi yaptırmamak için direnme iddiası ile tutuklama talepli olarak nöbetçi Sulh Ceza Hâkimliğine sevk edilmişti. Mukavemette bulunulduğuna dair hiçbir delil olmamasına rağmen Furkan Hareketi mensuplarının bu iddia ile sevk edilmesi çok büyük bir garabettir. Tutukluluk talebi ile sevk edilenlerin hiçbirinin hakkında somut bir isnat olmadığı hususu hâkimliğin yargılamasında ortaya konulduğunda salıverilme kararı verilmişti.
Süreçle alakalı daha birçok hukuksuzluğun meydana geldiği de saptanmıştır!
Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2017/331 Esas 2019/649 Karar sayılı ilamı
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 1998/7284 Esas 1998/8493 Karar sayılı ilamı
Kaynak: Furkan Nesli Dergisi