Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener, 14 Mayıs 2023 Pazar günü yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde oy kullanacak seçmen sayısını açıkladı

Buna göre 14 Mayıs’taki seçimlerde yurt içinde ve yurt dışında toplam 64 milyon 113 bin 941 seçmen oy kullanacak.

Yurt içindeki 60 milyon 697 bin 843 seçmenin 30 milyon 710 bin 790’ı kadın, 29 milyon 897 bin 53’ü erkek.

14 Mayıs’ta ilk kez oy kullanacak seçmen sayısı 4 milyon 904 bin 672.

Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalması halinde 47 bin 523 seçmen 28 Mayıs’ta ilk kez oy kullanacak.

YSK Başkanı Yener, yurt içinde ortopedik ve görme engelli seçmen sayısının 989 bin 543, 75 yaş ve üzeri seçmen sayısının 3 milyon 180 bin 802 olduğunu açıkladı.

Deprem bölgesinden yaklaşık 133 bin seçmenin diğer illere kaydını aldırdığı duyuruldu.

973 ilçede 191 bin 884 sandık kurulu kurulacak. 421 ilçede kurulacak seyyar sandıklarda, 6 bin 215 seçmen oy kullanacak.

Gümrüklerde 4 bin 671 sandık kurulu oluşturulacak, yurt dışında da toplam 5040 sandık kurulacak.

Seçimlerde fazla oy pusulası basıldığı iddiasına ilişkin açıklama yapan YSK Başkanı Ahmet Yener, “Bileşik oy pusulaları 390-410 ve 720’lik paketler halinde gönderilmektedir. Bileşik oy pusulaların zarar görmesine binaen yurt içine 5 paket, yurt dışına bir paket gönderilmekte olup, oy pusulalarının kullanılıp kullanılmadığı tutanaklarla YSK’ya gönderilmektedir. Yasa uyarınca sandıkta temsilcisi bulunan siyasi partilerin temsilcileri bulunmakta. Onların da imzasıyla YSK’ya gönderilmektedir” dedi.

Mühürsüz oy pusulasına ilişkin sorulan soruyu yanıtlayan Yener, “Her partinin temsilcileri bulunmakta. Fazla gelen oy pusulaları torbalara atılmakta ve tutanak tutulmakta. Cumhurbaşkanlığı, milletvekili ve ikinci tur Cumhurbaşkanlığı seçimleri gözönüne alındığında rakamlar mevzuata uygundur. Kimsenin tereddütte düşmemesi uygundur” diye konuştu.

Yurt dışında oy verme süreci nasıl işleyecek?

YSK’nın web sitesinde yer alan bilgiye göre yurt dışı seçmen için oy verme işlemleri 27 Nisan’da başlayacak ve seçmenler 74 ülkedeki 177 temsilcilikte 9 Mayıs’a kadar oy verebilecek.

Dış temsilciliklerde oy verme işlemi, o temsilcilik için ilan edilen tarih aralığında hafta içi ve hafta sonu yerel saatle 09.00 ile 21.00 arasında, başkonsolosluklara bağlı şehirlerde ise yerel saatle 09.00 ile 18.00 arasında yapılabilecek.

Yurt dışı seçmenler, belirlenen temsilciliklerin herhangi birinde veya sandık kurulan herhangi bir gümrük kapısında oy kullanabilecek, bu işlem için randevu alınmasına gerek olmayacak.

Bu kapsamda Almanya’da 26 temsilcilikte oy verme işlemi gerçekleştirilebilecek. Bunlar Berlin, Düsseldorf, Essen, Essen/Dortmund, Essen/Siegen, Frankfurt, Frankfurt/Fulda, Frankfurt/Limburg, Hamburg, Hamburg/Kiel, Hannover, Hannover/Bremen, Karlsruhe, Karlsruhe/Mannheim, Kassel, Köln, Köln/Aachen, Mainz, Mainz/Saarbrücken, Münih, Münster, Münster/Bielefeld, Nürnberg, Nürnberg/Regensburg, Stuttgart ve Stuttgart/Ulm başkonsoloslukları olacak. Oy verme işlemleri Almanya’daki bazı temsilciliklerde 27 Nisan’da, bazılarında ise 29 Nisan’dan itibaren 9 Mayıs’a kadar sürecek.

Yurt dışı seçmen ABD’de 9 temsilcilikte oy kullanabilecek. Bunlar Boston, Houston, Los Angeles, Miami, New York, New York/Long Island, New York/South Jersey ve Şikago başkonsoloslukları ile Vaşington Büyükelçiliği olacak. ABD’de 29 Nisan’dan itibaren oy kullanmaya başlanacak.

Fransa’da da 9 temsilcilikte oy verilebilecek. Bunlardan Bordo, Liyon, Marsilya, Nant, Paris, Strazburg başkonsolosluklarında 27 Nisan’dan, Lyon/Clermont-Ferrand, Paris/Orleans ve Strazburg/Mulhouse başkonsolosluklarında ise 29 Nisan’dan itibaren tercih yapılabilecek.

Avusturya’da ise 6 temsilcilikte oy verilebilecek.

Yunanistan’da Atina-Pire, Gümülcine, Rodos ve Selanik başkonsolosluklarında oy verme işlemlerine 29 Nisan’da başlanacak. Bulgaristan’da 4 Mayıs’tan itibaren 3, Gürcistan’da 5 Mayıs’tan itibaren 2, Irak’ta ve İran’da ise 5 Mayıs’tan itibaren 3’er temsilcilikte oy verilebilecek.

Azerbaycan’da ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de 3’er temsilcilikte oy kullanma işlemi gerçekleştirilebilecek.

Bunun dışında İngiltere, Çin Halk Cumhuriyeti, Hollanda, Kanada, Rusya Federasyonu’nda 4’er, Avustralya, Bosna Hersek, Belçika, İsviçre, Kazakistan, Pakistan’da 3’er, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, Danimarka, Güney Afrika, İspanya, İtalya, Japonya, Kosova, Libya, Mısır, Moldova, Özbekistan, Romanya, Sırbistan, Suudi Arabistan ve Ukrayna’da 2’şer temsilcilikte oy verilebilecek.

Arnavutluk, Bahreyn, Belarus, Cezayir, Çekya, Estonya, Fas, Finlandiya, İrlanda, İsveç, İsrail, Karadağ, Katar, Kırgızistan, Kore, Kuveyt, Kuzey Makedonya, Litvanya, Lübnan, Lüksemburg, Macaristan, Malezya, Malta, Nijerya, Norveç, Polonya, Portekiz, Singapur, Slovakya, Sudan, Tanzanya, Tayland, Türkmenistan, Umman, Ürdün ve Yeni Zelanda’da ise birer temsilcilik yurt dışı seçmeninin oy kullanması için açık olacak.

Öte yandan, Cumhurbaşkanı Seçimi’nin ikinci tura, yani 28 Mayıs Pazar gününe kalması halinde ise belirtilen temsilciliklerde 20-24 Mayıs’ta oy kullanılabilecek.

YSK, 19 Nisan’da kesin aday listesini ilan edecek

Siyasi partilerin 9 Nisan’da milletvekili aday listelerini teslim etmesinin ardından YSK, 19 Nisan’da kesin aday listesini ilan edecek.

İttifakların ve siyasi partilerin birleşik oy pusulasındaki yerlerinin belirlenmesi için 8 Nisan’da YSK’da kura çekimi yapıldı.

Pusulada Cumhur İttifakı 8’inci, Emek ve Özgürlük İttifakı 9’uncu, Millet İttifakı 18’inci ve Ata İttifakı 19’uncu sırada yer alacak.

Cumhurbaşkanlığı seçiminde Recep Tayyip Erdoğan, Muharrem İnce, Kemal Kılıçdaroğlu ve Sinan Oğan yarışacak.

1 Nisan’da yapılan kura çekimi ile de cumhurbaşkanı adaylarının oy pusulasındaki yerleri belli oldu.

Oy pusulasında 1. sırada Erdoğan, 2. sırada İnce, 3. sırada Kılıçdaroğlu ve 4. sırada Oğan yer alacak.

Seçim takviminin önemli aşamaları

19 Nisan: Seçmen bilgi kağıtlarının dökümüne ve dağıtımına başlanılacak, siyasi partilerden sandık kurulunda görev alacak olan üye listelerinin ilçe seçim kurulu başkanlığına verilmesi istenilecek.

YSK tarafından milletvekili kesin aday listelerinin seçim çevreleri itibarıyla ilan edilmek üzere il seçim kurullarına ve Resmi Gazete ile radyo ve televizyonda yayımlanmak üzere ilgili mercilere gönderilecek.

27 Nisan: Gümrük kapıları ile yurt dışında oy verme işlemi başlayacak.

4 Mayıs: Propaganda serbestliği ve bir kısım seçim yasakları başlayacak.

7 Mayıs: Radyo ve televizyon propaganda konuşmaları başlayacak. Seçmen bilgi kağıtlarının seçmenlere dağıtımı tamamlanacak.

9 Mayıs: Yurt dışında oy verme işlemi sona erecek.

13 Mayıs: Seçim propaganda süreci saat 18.00 itibarıyla sona erecek.

14 Mayıs: Oy verme günü. Seçim yasakları saat 24.00’te sona erecek. Cumhurbaşkanı seçimi geçici sonuçları saat 23.59’a kadar ilan edilecek.

İlk oylamada geçerli oyların salt çoğunluğu sağlanmadığı takdirde 28 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi’nin ikinci oylamasına ilişkin seçim takvimi ise şöyle işleyecek:

15 Mayıs: İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde aday ikamesi için belirlenen süre saat 17.00’de sona erecek. Geçici sonuçların ilanının gecikmesi halinde aday ikamesine ilişkin seçim takvimi buna göre teselsül ettirilecek. Propaganda dönemi başlayacak. Sandık kurullarının kararları ve tutanaklarına karşı ilçe seçim kurullarına yapılacak itiraz süresi saat 17.00’de sona erecek ve ilçe seçim kurullarınca en geç saat 23.59’a kadar karara bağlanacak.

16 Mayıs: İlçe seçim kurulu kararları ile birleştirme tutanaklarına karşı il seçim kuruluna yapılacak itiraz süresi saat 17.00’de son bulacak ve yapılan itirazlar il seçim kurullarınca en geç saat 23.59’a kadar karara bağlanacak.

17 Mayıs: İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme tutanaklarına karşı YSK’ye yapılacak itiraz süresi 17.00’de sona erecek. İlçe seçim kurullarınca, sandık kurulu ve diğer görevlilerin değişikliklerinin SEÇSİS’e işlenmesine başlanacak. Yurt dışı ilçe seçim kurulunca, varsa saklama ve ulaştırma kurulu, sandık kurulu ve diğer görevlilerin değişiklikleri yapılacak.

18 Mayıs: İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme tutanaklarına karşı yapılan itirazlar YSK tarafından karara bağlanacak.

19 Mayıs: YSK tarafından kesin seçim sonuçları Resmi Gazete ile radyo ve televizyonda ilan edilmek üzere ilgili mercilere gönderilecek.

20 Mayıs: Gümrük kapılarında ve yurt dışında oy verme işlemi başlayacak.

22 Mayıs: Cumhurbaşkanı adaylarının radyo ve televizyonda yapacakları propaganda konuşmalarının yayın ve zaman sıralarının belirlenmesi için YSK’de kura çekilecek.

24 Mayıs: Yurt dışında oy verme işlemi sona erecek. Radyo ve televizyon propaganda konuşmaları başlayacak.

27 Mayıs: Seçim propaganda dönemi saat 18.00’de sona erecek.

28 Mayıs: Oy verme günü.

29 Mayıs: Cumhurbaşkanı seçimi geçici sonuçları ilan edilecek. Sandık kurullarının kararları ve tutanaklarına karşı ilçe seçim kurullarına yapılacak itiraz süresi 17.00’de sona erecek ve yapılan itirazlar ilçe seçim kurullarınca en geç 23.59’a kadar karara bağlanacak.

30 Mayıs: İlçe seçim kurulu kararları ile birleştirme tutanaklarına karşı, il seçim kurullarına yapılacak itiraz süreci saat 17.00’de sona erecek ve en geç saat 23.59’a kadar karara bağlanacak.

31 Mayıs: İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme tutanaklarına karşı, YSK’ye yapılacak itiraz süresi sona erecek.

1 Haziran: İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme tutanaklarına karşı yapılan itirazlar YSK tarafından karara bağlanacak. YSK tarafından kesin seçim sonuçları Resmi Gazete ile radyo ve televizyonda ilan edilmek üzere ilgili mercilere gönderilecek.

Depremden etkilenen 11 ilde milletvekili sayısı değişecek mi?

YSK, 31 Aralık 2022 tarihindeki nüfus sayımını esas alarak illerin çıkaracağı milletvekili sayılarını ilan etti. O nedenle depremden etkilenen illerde milletvekili sayısı değişmeyecek.

YSK’nın 2 Mart 2023’te ilan ettiği karara göre depremden etkilenen Adana 15, Şanlıurfa 14, Gaziantep 14, Diyarbakır 12, Hatay 11, Kahramanmaraş 8, Malatya 6, Adıyaman 5, Osmaniye 4, Kilis 2 milletvekili çıkaracak.

YSK’nın yürüttüğü çalışmaya göre, rakam ne kadar büyük olursa olsun göç veren illerin de, göç alan illerin de seçimlerde çıkaracağı milletvekili sayılarında bir değişiklik olmayacak.

Depremzedeler nasıl oy kullanacak?

6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 ilde yaşayanlar, bulundukları illerden taşınmadılar ise YSK’nın belirleyeceği yerlerde, mevcut seçmen kütüklerine göre bulundukları illerin milletvekili ile cumhurbaşkanını belirlemek için oy kullanabilecek.

Çadır kentlerde ya da konteynerlerde kalan yurttaşlar için YSK gerekli önlemleri almakla yükümlü. Başka illere taşınan yurttaşlar ise seçmen kütüklerini bulundukları illere taşıyabilecek ve oyları bu ilin milletvekili seçimi için geçerli olacak.

Örneğin, Hatay’dan Ankara’ya taşınan bir seçmen, taşındığı ilde oy kullanabilecek ancak oyları Ankara’daki milletvekilliği seçimi için geçerli olacak.

Cumhurbaşkanı nasıl seçilecek, ilk turda çoğunluk sağlanamazsa ikinci tur ne zaman yapılacak?

14 Mayıs’ta 28. Dönem Milletvekili Seçimi ile birlikte yapılacak olan cumhurbaşkanlığı seçiminde, adayın, oyların salt çoğunluğunun, yani en az yüzde 50 artı 1’inin oyunu alması gerekiyor.

İlk turda hiçbir aday gerekli çoğunluğu sağlayamazsa ikinci tur 28 Mayıs’ta yapılacak.

İkinci turda, ilk turda en çok oyu alan iki aday yarışacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan cumhurbaşkanı seçilecek.

Yeni seçim barajı nasıl uygulanacak, ittifaktaki partiler için seçim barajı nasıl hesaplanacak?

Siyasi partilerin milletvekili çıkarabilmesi için ya tek başına ülke seçim barajını geçmesi ya da bir ittifak içerisinde yer alması ve bu ittifakın toplam oyunun geçerli oylara göre belirlenmiş ülke barajını geçmesi gerekecek.

Geçen yıl yapılan yasal değişiklikle ülke barajı yüzde 7’ye çekildi.

İttifakla seçime girilmesi halinde, ittifakın toplam oylarının yüzde 7’yi geçmesi halinde, ittifak içinde yer alan siyasi partiler de barajı geçmiş sayılacak.

İttifak yapan partilerin milletvekili sayıları nasıl hesaplanacak?

6 Nisan 2022’de yürürlüğe giren seçim yasası değişikliği ile ittifakın barajı geçmesi koşuluyla, her bir siyasi partinin milletvekili sayısı, ittifakın aldığı toplam milletvekili sayısını, her partinin aldığı oy oranına göre dağıtılarak hesaplanacak.

Bu sistem, ittifak içinde yer alan oy oranı düşük siyasi partilerin daha az milletvekili çıkarması sonucunu doğurabilir.

2018 seçimlerinde ise ittifaka giren partilerin milletvekili sayısı, ittifakın toplam oyunun, partilerin bir seçim çevresinde aldığı oylara bölünmesiyle hesaplanıyordu.