11.10.2024

İran nükleer anlaşma için son teklifini AB’ye gönderdi

Tahran yönetimi nükleer anlaşma için son teklifini Avrupa Birliği’ne gönderdi. İranlı danışman anlaşma için her zamankinden daha yakın olduklarını söyledi. Gözler anlaşmadan çekilen Washington’da.

İran, nükleer anlaşmaya geri dönüş müzakerelerine ilişkin Avrupa Birliği (AB) tarafından sunulan nihai metin hakkındaki son talep değerlendirmesini AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’e iletti.

İran medyasının diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberinne göre AB’ye metne cevap vermesi için 2 gün süre verildiği belirtildi. İran’ın Batı ile nükleer müzakerelerini yürüten heyetin danışmanı Muhammed Marandi, Viyana’da yapılan nükleer müzakerelerde çözüm bekleyen meselelerin aşılmasının zor olmadığını ve nükleer anlaşmaya her zamankinden daha yakın olduklarını belirtti.

Rudaw’daki habere göre aynı zamanda Tahran Üniversitesi’nde öğretim görevlisi de olan Marandi, İran’ın AB’ye ilettiği cevabında endişelerini dile getirdiğini belirterek, “Bu endişeler geçmişteki ABD ve AB’nin anlaşmadaki ihlallerine dayanmaktadır. Henüz bir anlaşma olacağını söyleyemem ama her zamankinden daha yakınız” ifadelerini kullandı.

ABD DOLAYLI KATILIYOR

İran ile 5+1 ülkeleri; BM daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, Fransa, İngiltere ile Almanya arasında 2015’te imzalanan nükleer anlaşmadan dönemin başkanı Donald Trump 2018’de ABD’yi çıkarmıştı. Anlaşmanın yeniden tam anlamıyla uygulanmasını sağlama ve ABD’nin anlaşmaya dönüşünün ele alındığı nükleer görüşmeler Nisan 2021’den bu yana aralıklarla Viyana’da yapılıyor.

Viyana’da Rusya, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere ve İran’dan üst düzey temsilcilerin katılımıyla yapılan müzakerelere anlaşmadan tek taraflı çekilen Washington, AB aracılığıyla dolaylı katılım sağlıyor.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Borrell’in 25 Haziran’daki Tahran ziyaretinde, ABD ile İran arasında AB aracılığıyla yapılan dolaylı görüşmelerin Doha’da sürdürülmesine karar verilmişti. 29 Haziran’da yapılan görüşmelerde de ilerleme sağlanamadığı açıklanmıştı.

DOHA’DA SÜRDÜRÜLSÜN

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Borrell’in 25 Haziran’daki Tahran ziyaretinde, ABD ile İran arasında AB aracılığıyla yapılan dolaylı görüşmelerin Doha’da sürdürülmesine karar verilmişti. 29 Haziran’da yapılan görüşmelerde de ilerleme sağlanamadığı açıklanmıştı.

4 GÜN SÜREN GÖRÜŞMELER

Borrell, 20 Temmuz’da İran ile ABD arasındaki anlaşmazlığı çözmek için taraflara yeni bir taslak metin sunduğunu duyurmuştu. Tahran ve Washington yönetimleri de Avrupa Birliği’nin sunduğu yeni çözüm önerilerini olumlu karşıladıklarını ilan etmişti.

Müzakerelere yeniden başlamak için 4 Ağustos’ta yeniden Viyana’da toplanan taraflar, 4 gün süren görüşmelerde az da olsa ilerleme kaydedildiğini açıklamıştı.

Wall Street Journal gazetesi, 11 Ağustos’ta ismi açıklanmayan Avrupalı diplomatlara dayandırdığı haberde, AB’nin, görüşmelerdeki tıkanıklığı aşmak için İran’ın geçmişteki nükleer faaliyetlerine ilişkin BM soruşturmasını kapatmayı amaçlayan bir öneriyi Tahran’a sunduğunu yazmıştı.

İran, AB’nin nükleer müzakerelerde nihai anlaşma taslağı olarak sunduğu önerilere yazılı yanıt verdiğini duyurmuş ve ABD’den “esneklik” beklediğini açıklamıştı.