ABD yönetimi, serbest bırakılmalarına onay verilmesine karşılık birçok mahkumun salıverilmesi sürecini erteliyor.

Guantanamo Cezaevi’nde serbest bırakılmasına onay verilen 20 mahkum hala salıverilmiş değil.

Mahkumları serbest bırakma yönünde karar verecek bir mekanizma bulunmasına karşılık ülkede hükümeti tutukluları salıvermeye zorlayacak yasal bir mekanizma bulunmuyor.

Yasal bir mekanizmanın bulunmaması da ABD hükümetinin Guantanamo mahkumlarını serbest bırakma konusunda harekete geçmeme isteğini gün yüzüne çıkarıyor.

ABD Kongresi’nin geri gönderme işlemlerinde ‘gönderilmesi yasaklı ülkeler’ olarak tanımlaması sebebiyle bazı mahkumlar, kendi ülkelerine gönderilemiyor.

Bu durum kendi ülkelerine gönderilemeyen mahkumların üçüncü ülkelere sevk edilmesine yol açıyor.

Ancak Guantanamo tutuklularının üçüncü ülkelerine geri gönderilmesi, vatandaşları oldukları ülkelere iade edilmelerinden daha karışık bir durumu ortaya çıkarıyor.

Söz konusu durumla yüzleşen Guantanamo mahkumlarından biri de Somalili ve “yüksek değere sahip tutuklu” olarak tasnif edilen Guled Hasan Durad.

Üzerinde herhangi bir suçlama ve yargılama olmaksızın tutuklu bulunan Durad’ın serbest bırakılması yönünde bir karar çıkmıştı. Fakat ağırdan alınan davası ve geciktirilen işlemleri, onun resmi olarak serbest bırakılması önünde bir engel teşkil ediyor.

Durad’ın avukatları, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi ve mahkemelerin harekete geçmemesi nedeniyle son olarak Somalili tutuklunun serbest kalması için federal mahkemeye başvurdu.

Avukatları, Durad’ın kötü sağlık durumu sebebiyle serbest bırakılması konusunu ‘öncelik’ hale getirmeye çalışıyor.

Durad, hayati tehlike oluşturan bağırsak rahatsızlıkları sebebiyle tedavi altına alındı. Birçok Guantanamo mahkumunun ABD yetkililerince gördüğü işkenceler sebebiyle birçok kronik rahatsızlıkla boğuştuğu biliniyor.

Fakat ABD’nin iddialarına göre Durad’daki durum farklı. Guled Hasan Durad, Guantanamo’ya alınmadan önceki hayatında gün ortasında kendisine yönelik gasbın kurbanı olup, yaralandı.

Öte yandan CIA’in, Durad’ın sağlık durumunu öne sürerek ona şantaj yaptığı ifade ediliyor.

Durad’ın avukatlarına göre CIA, tedavi edilmesi teklifiyle Durad’a gelerek ona iş birliğinde bulunmasını istedi ve Somalili mahkumu tıbbi hizmet almasından mahrum bıraktı.

Avukatlara göre gün geçtikçe Durad’ın sağlık durumu daha da kötüleşiyor. Guantanamo’daki birçok mahkumun gördükleri işkenceler ve kötü muamelelerden ötürü kronik sorunlarla boğuştuğu biliniyor.

Cezaevindeki sağlık tesislerinin ve teknolojinin yetersiz kalması da mahkumların tedavi edilmesinde büyük bir engel oluşturuyor.

Durad’ın giriş yasağı bulunması sebebiyle ABD’de de tedavi altına alınması mevcut şartlarda mümkün gözükmüyor.

Avukatları, ABD yönetiminin Durad’ın üçüncü bir ülkeye gönderilmesi hususunda verdiği vaatleri karşılamadığını söylüyor.

Kısacası, Durad’ın sağlık durumunun da kötüleşmesi hasebiyle Somalili mahkumun kendisinin tedavisini sağlayacak bir kapasiteye sahip üçüncü bir ülkeye derhal nakledilmesi isteniyor.

Ancak ABD yönetiminin ve yargının müdahalesi olmadan bu mümkün değil.

Biden yönetimi, Guantanamo tutuklularının mahkumiyet süreçlerini ‘süresiz’ bir hale duruma sürüklemekle suçlanıyor.