09.20.2024

Bilim dünyasında kansere çığır açacak umut: Şeffaflaştırılmış fareler

Tıpta kanser teşhis ve tedavisinde çığır açabilecek şeffaflaştırılan fareler

Bilim insanlarının şeffaf hale getirdiği fareler, kanser araştırmalarında yeni bir çığır açabilir. Bu görüntüleme yöntemi ile birlikte daha önce tespit edilemeyen küçük tümörlerin görüntülenebileceği iddia edildi. Şu anda kanser araştırmalarında kullanılan fareler, ilaç denemeleri ardından yeniden taranıyor ve tedavinin işe yarayıp yaramadığına bakılıyor.

Almanya’da Helmholtz Münih Araştırma Merkezi’nden Profesör Doktor Ali Ertürk ve ekibi 2018 yılında ölü bir fareyi, şeffaf bir forma dönüştürmüştü. Bu durum sonrasında ekip ile birlikte çeşitli kimyasallar kullanarak, belirlenen dokuların daha önce görülmemiş detaylar elde edildi. Bilim insanları bu tarama yönteminin tıpta devrim yaratabileceğini ifade ediyor. BBC Türkçe’nin haberine göre; İngiltere’deki büyük kanserle mücadele kuruluşu Cancer Research UK, bu yeni tekniğin ‘büyük potansiyeli’ olduğunu kaydetti.

Nature dergisinde yayımlanan bir araştırmada, kanserli tümörlerin daha ilk aşamalarında tespit edilebildiği ifade ediliyor.

TIPTA ÇIĞIR AÇABİLECEK ŞEFFAF FARELER

Ekibin lideri Profesör Ertürk, MR cihazları ile yapılan taramanın yalnızca büyük tümörleri yakaladığını, kendi tarama yöntemleri ile ‘tek bir hücredeki tümörün bile’ tespit edilebildiğini iddia ediliyor.

Profesör Doktor Ali Ertürk

“Mevcut ilaçlar, ömrü birkaç yıl uzatabiliyor ve fakat sonra kanser geri dönüyor. Çünkü görüntülenemeyen çok minik tümörler ortadan kaldırılamıyor.”

ŞEFFAF FARELER

Kanser araştırmalarında kullanılan fareler, ilaç denemeleri sonrası yeniden taranıyor ve tedavinin işe yarayıp yaramadığına bakılıyor. Ertürk’ün tarama yönteminde ise ancak ölü fareler kullanılabiliyor. Kanserin ne kadar ilerlediği ya da tedavinin işe yarayıp yaramadığına bu aşamada bakılıyor. Şeffaf bir forma dönüştürülen fare, bu tarama tekniği ile inceleme altına alınıyor.

FARE NASIL ŞEFFAF HALE DÖNÜŞTÜRÜLÜYOR?

Bir fareyi şeffaf hale dönüştürebilmek için, ölü hayvanın tüm yağ ve pigmentleri bir kimyasal yöntemle ayrılıyor. Bu aşamada ceset plastik bir oyuncağı andırıyor. Tüm organları ve sinirleri halen içeride olsa da neredeyse görünmez hale geliyor.

Ertürk ve ekibi bu çığır açan buluşu beş yıl önce gerçekleştirmişti. Ekip artık, yeni kimyasallar ekleyerek görüntülenmek istenen yeri öne çıkaracak yöntemleri de geliştirdi. Laboratuvarın yayınladığı bir videoda, farenin sinir ve lenf sistemi içinde üç boyutlu detaylı bir görüntüleme yapıldığı ortaya koyuluyor.

Prof. Ali Ertürk’ün Şeffaf Fare Tekniği, Kanser İlaç Testleri İçin Bir Devrim Niteliğinde

2018’de Helmholtz Münih araştırma merkezinden Prof. Ali Ertürk, bir fareyi nasıl şeffaflaştıracağını buldu. Şimdi ise ekibi, belirli doku türlerini vurgulamak için kimyasal maddeler kullanarak bu teknolojiyi daha da geliştirdi.

Bu sayede, dokuların daha önce görülmemiş ayrıntılarla taranabilmesi mümkün oldu. Bu yöntem, daha önce tespit edilemeyen küçük tümörleri belirleyebilir. Bu, kanser ilaçlarının insanlar üzerinde test edilmeden önce farelerde tümörleri ortadan kaldırabildiğini göstermek için önemlidir. Bu çalışma, tıbbi araştırmaları devrim niteliğinde bir şekilde ilerletebilir.

Farelerin Şeffaflaştırılması ve İlaçların Etkinliğinin Test Edilmesi

Normalde, laboratuvar fareleri kansere maruz bırakılır ve klasik tarama yöntemleri ile tümörün ilerlemesi izlenir. Daha sonra test edilen kanser ilacıyla tedavi edilir ve tedavinin herhangi bir fark yaratıp yaratmadığını görmek için tekrar tarama yapılır.