Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’nin raporuna göre, depremin yıkıma uğrattığı 11 ilin yeniden imar harcamalarının 46 milyar dolara ulaşması bekleniyor.

İnşaat malzemesi sektörünün çatı kuruluşu Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD), “Şubat 2023 Sektör Raporu”nu yayımladı.

Rapora göre, inşaat sektörü güven endeksi yeni yıla artış ile başladı. Ancak endeks, 2023 şubat ayında bir önceki aya göre 0,5 puan geriledi.

Seçimler öncesi sektöre yönelik açıklanan destekler ve kredi paketleri güven endeksini olumlu etkilerken, mevsimselliğe rağmen mevcut işlerde ve alınan yeni iş siparişlerindeki artışlar inşaat sektörü güven endeksini desteklemekteydi.

Şubat ayı başında yaşanan deprem ise tüm sektörlerde olduğu gibi inşaat sektöründe de şok etkisi yarattı.

Rapora göre, şubat ayında alınan yeni iş siparişleri bir önceki aya göre 1,6 puan azaldı. Düşüşte depremin yarattığı koşullar belirleyici oldu.

“Bundan sonra belirleyici unsur depreme dayanıklılık olacak”

Raporda, “Bundan sonra alınan yeni iş siparişlerinde belirleyici unsur, depreme dayanıklılık olacak” denildi.

Raporda, depremin maliyetine dair ise şu bilgiler yer aldı:

“Merkez üssü Kahramanmaraş olan ve 11 ilde büyük yıkımlara neden olan depremlerin ardından bölgede gerçekleştirilecek imar faaliyetleri 46 milyar dolarlık bir maliyet meydana getirdi. İlk sırada yıkılan ve ağır hasar nedeniyle kullanılamayacak durumdaki 550 bin dairenin yeniden yapılması için 28,9 milyar dolar ve bu binaların altyapısı için 5,6 milyar dolar harcama yapılması öngörüldü. Orta ve az hasarlı konutların onarımı ve güçlendirmeleri için 2,6 milyar dolar harcama yapılması beklenirken, ticari binaların yapım ve onarımı için 3,4 milyar dolar ve kamu binalarının yapım ve onarımı için de 2,5 milyar dolar harcama hesaplandı. Altyapı onarımı ve yenilenmesi için 3,0 milyar dolar bir harcama gerekirken, 11 ildeki güncel hasara göre hesaplanan yeniden imar harcamalarının toplamı 46 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bu harcamalar 2-3 yıla yayılacak. 46 milyar tutarındaki inşaat harcaması aynı zamanda yaklaşık 28 milyar dolar tutarında inşaat malzemesi ihtiyacını da ortaya çıkaracak. Deprem sonrası yapılacak imar faaliyetleri inşaat sektörü ve inşaat malzemeleri sanayisine ivme sağlayacak. Ancak bu ivme finansman olanaklarına ve imar faaliyetlerinin hızına bağlı olacak.”

İnşaat malzemelerine talep arttı

Raporda, 11 ilde hedeflenen imar faaliyetlerinin inşaat malzemelerine yüksek bir ilave talep yarattığı belirtilirken, “Bu çerçevede inşaat malzemelerinin yurt içi pazarda kullanımının ihracatta yavaşlamaya yol açabileceği tahmin ediliyor” denildi.

Raporda, ayrıca, “2022 yılında 11 ilde alınan yapı ruhsatları büyüklüklerinin 12 bin 49 bina, 22,54 milyon metrekare yüzölçümü, 100 bin 565 daire ve 87,20 milyar TL inşaat bedeli olduğu belirtildi. 2022 yılında 11 ilde alınan yapı izinleri büyüklüklerinin ise 10 bin 962 bina, 19,95 milyon metrekare yüzölçümü, 81 bin 616 daire ve 62,46 milyar TL inşaat bedeli olduğu saptandı” denildi.

İnşaat sektörü 2022’de yüzde 8,4 daraldı

Rapora göre, inşaat malzemeleri sanayi üretimi son çeyrekte geçen yılın son çeyreğine göre yüzde 3,4 azaldı. İnşaat sektörü 2022 yılı dördüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyrek dönemine göre yüzde 2 büyüdü. Böylece son beş çeyrektir artan oranlarda daralma yaşanan inşaat sektöründe yeniden büyüme gerçekleşti. Ancak bu büyüme daha çok baz etkisi ile gerçekleşti.

İnşaat sektörü, 2022 yılı genelinde yüzde 8,4 daraldı. Böylece inşaat sektöründeki daralma beşinci yıla ulaştı.

Raporda, inşaat sektöründe son 5 yıldır yaşanan daralmanın Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) hesaplama yöntemi değişikliğinden de etkilendiği belirtildi.