09.19.2024

Karpuz nasıl Filistin dayanışmasının bir sembolü haline geldi?

İster tasvir edilsin ya da internette bir emoji olarak paylaşılsın, karpuz meyvesi Filistin’le dayanışma için bir sembol. Peki neden?

Karpuzun Filistinlilerin sembolü olarak kullanılması yeni değil. İlk olarak 1967’deki Altı Gün Savaşı’ndan sonra, İsrail’in Batı Şeria ve Gazze’nin kontrolünü ele geçirmesi ve Doğu Kudüs’ü ilhak etmesiyle ortaya çıktı. O dönemde İsrail hükümeti Filistin bayrağının Gazze ve Batı Şeria’da alenen sergilenmesini suç saymıştı.

İsrail, Filistin bayrağı üzerindeki yasağı 1993’te, İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü’nün karşılıklı olarak tanınmasını gerektiren ve İsrail-Filistin çatışmasını çözmeye yönelik ilk resmi anlaşmalar olan Oslo Anlaşmaları’ndan sonra olarak kaldırdı. Bayrak, Gazze ve Batı Şeria’yı yönetecek Filistin Yönetimi’nin temsili olarak kabul edildi.

Anlaşmaların ardından New York Times (NYT), bayrak yasağı sırasında karpuzun bir sembol olarak oynadığı role dikkat çekti.

NYT muhabiri John Kifner, şunları yazdı: “Bir zamanlar genç erkeklerin dilimlenmiş karpuz taşıdıkları -dolayısıyla Filistin’in kırmızı, siyah ve yeşil renklerini sergiledikleri- için tutuklandığı Gazze Şeridi’nde, askerler bayrak sallayarak yürüyen alayları umursamaz bir tavırla izliyor.”

2007’de İkinci İntifada’nın hemen ardından sanatçı Halid Hurani, Filistin’in Öznel Atlası başlıklı bir kitap için ‘Karpuzun Hikayesi’ni yarattı. Sanatçı 2013’te görseli izole etti ve o zamandan bu yana dünyanın dört bir yanındaki insanlar tarafından sahiplenildi.

Karpuzun bir sembol olarak kullanılması 2021’de, bir İsrail mahkemesinin Doğu Kudüs’teki Şeyh Cerrah mahallesinde yaşayan Filistinli ailelerin yerleşimcilere yer açmak için evlerinden çıkarılacağına dair kararının ardından yeniden gündeme geldi.

Ocakta İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, polise Filistin bayraklarına el koyma yetkisi verdi. Bunu daha sonra haziranda üniversiteler de dahil olmak üzere devlet tarafından finanse edilen kurumlarda bayrak asılmasını yasaklayan bir yasa tasarısının oylanması izledi.

Haziranda, bir Arap-İsrail toplum örgütü Zazim, tutuklamaları ve bayraklara el konulmasını protesto etmek için bir kampanya başlattı. Tel Aviv’de 16 taksinin üzerine karpuz resimleri yapıştırıldı ve “Bu bir Filistin bayrağı değildir” yazısı yer aldı.

Zazim direktörü Raluca Ganea “Hükümete mesajımız açık: Her türlü saçma yasağı delmenin bir yolunu bulacağız ve ifade özgürlüğü ve demokrasi için mücadele etmekten vazgeçmeyeceğiz” diyor.