ABD Başkanı Biden, Netanyahu’yu görmezden gelmeye devam ediyor.
ABD Başkanı Joe Biden, İsrail ile ikili iş birliği, Tel Aviv yönetimi ile bölge ülkeleri arasındaki ilişkiler, İran nükleer programı ve Rusya’nın İran’la askeri ortaklıkları konulu görüşmeler için İsrailli mevkidaşı Yitzak Hertzog’u önümüzdeki salı günü Beyaz Saray’da kabul edecek. ABD Başkan Yardımcısı Camilla Harris de çarşamba günü Hertzog’u Beyaz Saray’da kabul edecek. Hertzog çarşamba günü ABD Temsilciler Meclisi ve Senato’nun ortak toplantısına da davet edildi.
Hertzog’un ziyareti, 1948’de İsrail devletinin kuruluşunun 75’inci yıl dönümü kutlamaları çerçevesinde geliyor.
Biden’ın Hertzog’u daveti, seçilen her İsrail cumhurbaşkanının göreve geldikten kısa bir süre sonra Beyaz Saray’a olağan davetinin aksine, geçen aralık seçimlerinden bu yana Beyaz Saray’ı ziyaret etmek için resmi bir davet almayan ve 6’ıncı dönemini kazanan İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’ya ‘bir tür saygısızlık’ olarak nitelendirildi.
Beyaz Saray sözcüsü Karen Jean-Pierre, şu açıklamada bulundu:
“Biden İsrail Cumhurbaşkanı’nı karşılamayı dört gözle bekliyor. Bu toplantı ortak demokratik değerlerimizin önemini vurgulayacak. Filistinliler ve İsrailliler için eşit özgürlük, güvenlik önlemlerini ve İran’ın bölgedeki istikrarsızlaştırıcı davranışını teşvik etmenin yollarını tartışacak.”
Hertzog’un ABD’ye yaptığı gezi, işgal altındaki Batı Şeria’da şiddetin arttığı ve Netanyahu’nun aşırı sağcı hükümetinin Biden yönetimine yeniden yerleşim inşası konusundaki eleştirilerini gündeme getirdiği bir dönemin ardındna geliyor.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ABD’li senatörler, Biden’ın İran nükleer anlaşmasına ilişkin ABD ve İsrail görüşlerindeki farklılıklar nedeniyle Netanyahu’yu görmezden geldiğine dikkat çekti. Analistler, Tel Aviv ile Washington arasındaki yakın istihbarat ve askeri iş birliğinin devam etmesine rağmen, İsrail yargı reformu krizi nedeniyle Netanyahu ile Biden arasındaki ilişkilerin önemli ölçüde gerildiğini aktardı. Bununla birlikte İran’In nükleer programı ve Netanyahu hükümetinin Filistinlilere sert yaklaşımı da dahil olmak üzere bir dizi konuda farklılıklar arttı.
Biden, Netanyahu hükümetini Golda Meir döneminden bu yana en sert ve sağcı hükümet olarak nitelendirdi. Ferid Zekeriya geçtiğimiz pazar günü CNN’ye yaptığı açıklamada Netanyahu’nun Beyaz Saray’a davet almasının ne anlama geldiği sorulduğunda şunları söyledi:
“Netanyahu’nun koalisyonu açısından mevcut sorunları ile nasıl başa çıkabileceği üzerinde çalışması gerekiyor.”
Netanyahu hükümetinin üyelerinin aşırılık yanlısı olduğuna inandığını belirten Biden, Filistinliler ve İsrailliler için en iyi yol olarak iki devletli çözüme verdiği desteği vurguladı ve Filistin topraklarındaki yerleşimlerin genişlemesini eleştirdi.
Buna karşılık aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, ABD Başkanı’na Twitter’da saldırarak şunları söyledi:
“Başkan Biden’ın İsrail’in artık ABD dünyasında başka bir yıldız olmadığını anlaması gerekiyor. İsrail vatandaşlarına kendilerini savunabilmeleri için silah teslim ederek beni nasıl aşırılık yanlısı olarak tanımlayabilir?”
Likud Partisi’nden Knesset üyesi Danny Delnon da Biden’ı eleştirenler arasındaydı:
“Yurt dışındaki büyük dostumuz ABD’ye saygı duyuyorum. Ancak İsrail devletinin politikası yalnızca İsrail halkı tarafından demokratik olarak seçilen Kudüs’teki hükümet tarafından belirlenecek.”
İsrail muhalefetinin lideri ve eski Başbakan Yair Lapid, Biden’ın şimdiki İsrail hükümetini İsrail tarihinin en uç noktası olarak nitelendirdiğinde haklı olduğunu belirterek ABD Başkanı’nı savundu. Lapid, “Güvenlik ve ekonomi ile uğraşmak zorundayız, çünkü ülkeyi yozlaştırmaya ve demokrasimizi parçalamaya çalışıyorlar” dedi.
Wall Street Journal gazetesi de Biden’a saldıranlardandı. Gazete Netanyahu ve İsrail hükümetiyle ilişkilerini İran’la ilişkilerinden daha kötü olarak nitelendirdi.
Gazetenin geçtiğimiz perşembe günkü başyazısında, Biden’ın Netanyahu’nun davetini kamuoyuna yansıtması ve İsrail hükümetine yönelik tekrar tekrar eleştirilmesi dikkat çekti. Gazete söz konusu yazıda şu ifadelere yer verdi:
“Biden yönetiminin İsrail karşıtı gruplara yaklaşımına ve bu gruplara yardım sağlamasına ek olarak, İran’ın nükleer silah edinmesini önlemek için daha uzun ve daha güçlü bir anlaşma dediği şeyi başaramadığı bir zamanda Filistinlilerle İsrailliler arasında barışı zorlamaya çalışıyor. Bunlar İbrahim anlaşmalarının genişlemesini sağladı.”
Gazete ayrıca İsraillilerin ABD’nin muhalefet partilerinin yanında durduğuna, bunun demokratik bir müttefikle başa çıkmanın bir yolu olmadığına ve ABD çıkarlarına ulaşmadığına inandığını kaydetti.