09.16.2024

Nijer darbesi uluslararası yaptırımları atlatmayı başarabilecek mi?

Coğrafi konumu, komşu Benin’e bel bağlamışken mal tedarikini kolaylaştıracak deniz çıkışları olmayan Nijer üzerinde baskı oluşturuyor

Nijer’deki darbecilerin, devrilen Cumhurbaşkanı Muhammed Bazoum’a iktidarı ger vermeyi reddetmesi, uluslararası yaptırımların zorluklarıyla karşılaşmalarına neden olurken, ülkeyi yönetme konusunda büyük engellerle yüzleşmelerine sebep oluyor.

Nijer, bölgede ve dünyada en yoksul ülkelerden biri olarak kabul edilmekte olup, salı günü Fransa, ABD ve Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) tarafından getirilen sert yaptırımların ardından 3,8 milyon dolarlık borcu ödeme konusunda geri adım attı.
Bu yaptırımlar, Başkanlık Muhafızları tarafından gerçekleştirilen, General Abdurrahman Tchiani’nin liderliğindeki darbe sonrasında uygulandı.

Darbeciler, Fransa ve ECOWAS tarafından uygulanan baskılara boyun eğmedi. ECOWAS, anayasal düzene geri dönmeleri için darbecilere birkaç gün süre tanıdı, ancak darbecilere karşı olası askeri müdahale hala netleşmedi ve bu konuda grup üyeleri arasındaki bölünmeler devam ediyor.

Karmaşık durum

Nijer’de geçtiğimiz temmuz ayının 26’sında demokratik olarak seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Bazoum’a karşı Başkanlık Muhafızları tarafından gerçekleştirilen darbe, ülkeye 2 milyar dolarlık uluslararası yardımın durdurulmasına neden oldu.

Bu durum, özellikle de başbakan atamaları ve sivil yönetimi devretmeye karşı dışarıdan gelen arabuluculukları reddettikten sonra darbecilerin ülkeyi yönetme projelerinin olası sonuçları hakkındaki soruları gündeme getirdi.

Çoğu yorum, Nijer’in dış destekçilerinin, özellikle de Fransa’nın, darbecilerin Mali ve Burkina Faso’daki benzerlerinin aksine Rus Wagner paralı askerleri tarafından desteklenme tehlikesinden endişe ettiği yönünde olsa da, tüm bunlardan daha önemlisi yeni liderlerin uluslararası yaptırımlar karşısında ne kadar direnebileceğidir.

Nijer’in coğrafi konumu, ülkenin mal tedarikini kolaylaştıran deniz çıkışlarına sahip olmaması ve ithalatını ECOWAS’a üye olan ve Nijer’e karşı sert yaptırımlar uygulayan komşu Benin’e bağlı olması nedeniyle yeni liderleri üzerinde baskı oluşturacaktır.

Burkina Fasolu siyaset uzmanı Alfa el-Hadi Kuvana konuyla ilgili analizini şöyle dile getirdi:

Nijer’in durumu, özellikle dünyanın en fakir ülkeleri arasında olduğu için karmaşık ve ECOWAS tarafından uygulanan yaptırımlar ve elektrik kesintilerinden sonra durum daha da karmaşık hale gelecek, ancak kişisel olarak Nijer’in bir şekilde bir şekilde bu durumdan çıkacağını düşünüyorum. Bunun olması için bir koşul var, o da ECOWAS’ın yaptırımları ya da en azından bazılarını kaldırması, çünkü bu yaptırımlar Nijer’e büyük zarar verecek, ancak halkı dirençli ve bu durumdan nasıl çıkacaklarını biliyor.

Çoğu analizin aksine, küresel ticaret verilerini yayınlayan ABD Ekonomik Karmaşıklık Gözlemevi’ne göre Nijer’in en büyük tedarikçisi olan Çin, darbecilere bir tür nefes alma alanı sağlayabilir.

Özellikle de 26 milyonluk ülkenin yeni liderlerini tecrit etmeye yönelik uluslararası eğilime girip girmeyeceği düşünüldüğünde, Pekin’in niyetleri belirsizdir.