Ev sahibi ve kiracıları ilgilendiren yeni kanun 1 Eylül’den itibaren yürürlüğe giriyor. Buna göre ev sahibine dava açmak isteyen kiracılar ve kiracısına dava açmak isteyen ev sahipleri arabulucuya gitmeden kesinlikle dava açamayacak.
‘DAVALARIN AZ BİR KISMINI AZALTIR’
Yeniocak, arabuluculuk düzenlemesinin bu şartlar altında dava yığılmasının ancak çok az bir kısmını azaltabileceğini ancak daha fazlasını ummanın hayalcilik olacağını ifade ederek, “Çünkü bu ekonomik gidişat düzeltilmedikçe, özellikle enflasyon düşmedikçe, emtia fiyatlarıyla birlikte kiralar da hızla yükselmeye devam edecek. Kanundaki kira artış sınırlaması sebebiyle de kiracılar, ev sahiplerinin yüksek kira talepleriyle karşılaşmaya devam edecekler” dedi.
TÜM DÜNYADA YAYGIN BİR SİSTEM
Yeniocak, kiralarda bedel sınırlamalarının bütün modern hukuk sistemlerinde mevcut olduğunu, özellikle Avrupa’da birçok ülkede Türkiye’dekinden daha ileri düzeyde sınırlamalar yapıldığını söyleyerek bunun büyük sorunlara neden olmadığını vurguladı.
Kiracı ve ev sahipleri arasında kira konusunda çıkan anlaşmazlıkların çözümü için Eylül 2023’ten itibaren yeni bir düzenleme geliyor. Buna göre, kiracı ya da ev sahibi tarafından açılmak istenen kira davaları öncesinde, tarafların önce arabulucuya başvurması zorunlu hale geldi. Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan bu düzenlemenin amacı, kira davalarının mahkemelerde oluşturduğu yükü hafifletmek ve kiracı-ev sahibi arasındaki uyuşmazlıklara daha etkin ve kalıcı çözümler üretebilmek.
ARABULUCULUK Nasıl İŞLEYECEK?
Konuyla ilgili açıklama yapan Prof. Dr. Umut Yeniocak, arabuluculuk sürecinin nasıl işleyeceğini anlattı.Prof. Dr. Yeniocak, kanunun ana gayesinin, tarafların uzlaşmasını sağlamak olduğunu vurguladı.
ARABULUCUDA UZLAŞMA MÜMKÜN
Prof. Dr. Yeniocak, bu süreçte birkaç olasılığın ortaya çıkabileceğini belirterek “En iyi ihtimalle arabulucunun davetiyle taraflar görüşmeye gelir. İlk toplantıda ya da sonraki toplantılarda taraflar arasında bir anlaşma sağlanır ve artık anlaşma sağlanan bu hususlarda dava açılma imkânı ortadan kalkar”. dedi.
TOPLANTILARA KATILMAMAK…
İkinci olasılık olarak ev sahibi veya kiracının birinin veya ikisinin de toplantıya katılmaması halinde arabulucu bu durumu tutanağa yazar ve dava yoluna gidilebilir.
ARABULUCUDA UZLAŞMA SAĞLANAMAZSA NE OLUR?
Yeniocak’a göre üçüncü olasılık ise her iki tarafın da toplantıya gelmesine rağmen bir tarafın veya her iki tarafın da uzlaşmaya yanaşmaması durumunda arabulucu uzlaşmanın sağlanamadığını tutanağa geçirir ve artık bu konularda dava açılabilir.
“ENFLASYON DÜŞMEDİKÇE BU ÇATIŞMA SÜRER”
Fiyat istikrarının olduğu, enflasyonun tek haneli rakamlarda olduğu ekonomilerde kira bedellerinin sınırlanmasının problem yaratmadığını kaydeden Yeniocak, “Enflasyon kalıcı olarak düşmedikçe bu çatışma sürer. Tek başına hukukun, mahkemelerin bu problemi çözmesi mümkün değil. Arabuluculuk da belki ağrıyı bir miktar azaltmaya yardımcı olur ama hastalığı tedavi etmeyeceği kesin” diye konuştu.